Önceleri evcimenliğin yani ev işlerinde becerikli bir kadın sayılmanın şartları usul ve tertip bilmek, işleri iyi sıralamak ve zamanında yapmaktı. Gaziantep’te büyük ev işleri bu işlerin yapılması en zaruri olduğu durumlarda ve bu işleri yapmaya en müsait zamanda yapılırdı. Bunlardan bazılarına örnek vermek gerekirse;

YÜN ÇIRPMAK

Gaziantep’te yatak, yorgan yastık hep yün ile yapılırdı. Pamuk çok az kullanılırdı. O da ancak “cüdele” denilen ince yaz yorganlarına mahsus olurdu. Yün yataklar, uzun müddet kullanıldıktan sonra keçeleşip katılaştığından bunun tekrar temizleyip kabartmak gerekirdi.

Yün çırpmak, yünü hem yıkayıp hem temizlemek, hem de kabartmak içindir. Bu iş senede bir defa ve yaz dönemlerinde yapılır. Çünkü uzun güne, güneşe, açık havaya ihtiyaç vardır. Aynı zamanda çırpılmış yatak, kışa da bir hazırlıktır. Yün çırpma işi günlerce devam edebilirdi hatta bir haftadan fazla sürebilirdi.

Bir defa bir her yatak parçasının yünü diğerine karışıp arada bazı parçaların lehine, bazıların aleyhine, bir vaziyet hasıl olmaması için yıkanan parçalar ayrı ayrı kömeler halinde avluya veya hayada yığılırdı. Avlunun daha evvel yıkanıp hazırlanmış olmasıda gerekir tabiki. Sonra yün çubuğuyla her parça ayrı ayrı çırpılır, germece asılıp kurutulurdu.

Bundan sonra döşeklerin, yorganların, yastıkların yünleri kılıflarına doldurulurdu. Daha sonra da kılıfların ağızları dikilerek nihayetinde yorganlar köpünürdü. Yorgan doldurmak ve bilhassa köpümek ince bir iştir. Köpüme işi kılıf içerisindeki yünlerin bir tarafta toplanmaması yani her alanında aynı miktarda yün kalması amacı ile yapılırdı. Bu kadar temizlik yapılırken bütün iç ve dış kılıfların da yıkanacağını da söylemeye gerek yoktur zaten.

EV ÇIKARMAK

Hergün yapılan  süpürmek, cam silmek gibi işlerden başka birde evin umumi temizliği vardır ki tavanların, tabanların, duvarların, ıslak bezlerle iyice silinmesi, ev eşyasının kâmilen avluya çıkarılıp tozlarının alınması, havalandırılması, güneşlendirilmesi, halı ve kilimlerin silkilmesi, tozlarının sopa ile vurularak temizlenmesi gibi oldukça yorucu bir iştir. Bütün odalar boşaltılır, temizlikten sonra ev aslında yeniden döşenirdi.

Bu iş ilk ve sonbaharda yapılır. Bütün kışın rutubeti, ufuneti, el yetişmeyen yerlere birikmiş kirleri baharın güneşli günlerinde bertaraf edilirdi.

EKMEK YAPMAK, DON YUMAK, HAMAMA GİTMEK

Bu işlerin sıralaması oldukça önemlidir. Hamama gitmeden bir gün evvel çamaşır yıkamak işi tertiplenirdi. Ayrıca evde ekmek bitmek üzere ise çamaşırdan birgün evvel de evde ekmek yapılırdı. Bunun herbiri neredeyse bir günü doldururdu. Bazen ekmek ve çamaşır az olur, ekmeğin arkasından don yunarak iki iş bir günden bitilirirdi. Bu suretle ekmek ocağının çok olan ateşinden, çamaşır içinde su kaynatılırdı.

Çamaşır yıkamanın hamamdan evvel olmasının sebebi hamamdan sonra mutlaka temiz çamaşır giyilmesiydi.

Ekmeğin hamamdan evvel olmasındaki sebepte pek makbuldür. Onbeş yirmi günde, belki de ayda bir defa hamama gidilirdi. Bu temizlikten sonra kadın birgün sabahtan akşama kadar “ocaklık” ta ekmek yapmakla meşgul olursa isten ve dumandan tekrar kirlenirdi. Bu sebeple bu işlerin sıralaması güzelce yapılırdı.

Bir gelenek olarak çamaşırın mümkün olduğu kadar Perşembe günleri yıkandığını da belirtmek gerekir.

Ömer Asım Aksoy (1938)